Na današnji dan, 11.10.1865. godine rodjen je Jovan Cvijić, srpski geograf, naučnik, univerzitetski profesor i akademik. Tim povodom donosimo vam priču o njegovoj kući u Beogradu.
Na mestu gde se nalazila bašta beogradskog Mitropolita Mihaila, kijevskog djaka i poznate crkvene istorijske ličnosti, 1907. godine je uredjen ozelenjen trg koji 1924. godine dobija ime po slavisti Jerneju Kopitaru – Kopitareva gradina. Čuveni srpski naučnici, književnici, umetnici, arhitekte i trgovci: Laza Lazarević, Ljubomir Stojanović, Milan Antonović, Petar Palavičini, Panta Tadić gradili su na ovom prostoru svoje porodične kuće i stvarali jedinstven ambijent gradjanskog Beograda. Medju njima bio je i naučnik Jovan Cvijić. Svoju kuću je izgradio prema ličnoj zamisli i željama, što se neskriveno vidi u svakom detalju.
Najveći deo svog života Jovan Cvijić proveo je u porodičnom domu u ul. Jelene Ćetković br. 5, u kom je i umro 16. januara 1927. godine. Kao i veći broj kuća na Kopitarevoj gradini, sagradio ju je poznati gradjevinar Sreten Stojanović 1905. godine. Skladnih proporcija tipičan je primer periferijskih kuća Beograda s kraja 19. i početkom 20. veka. Kuća je jednostavna, bez mnogo raskoši, po meri skromnog čoveka kao što je bio njen vlasnik. Niz ulicu Jelene Ćetković je stilizovana ograda od kovanog gvoždja, kroz čiju kapiju se nesmetano ulazi u omanje dvorište, u čijem se zadnjem delu nalazi letnja kuhinja iz vremena gradnje. U zelenilo bašte postavljena je bista naučnika, delo Vledete Petrića iz 1965. godine. Prizemna sa manjim bočnim tremom, koji je istovremeno služi kao glavni ulaz, zauzima dominantnu ugaonu poziciju, i zajedno sa susednim kućama čini jedinstven stilski i arhitektonski ansambl. Svedeno oblikovane fasade sa šest velikih prozora, nose klasičnu akademsku podelu sa štuko vencima i floralno – geometrijskom plastikom neorenesansnih motiva.
Od 1967. godine u kući se nalazi Memorijalni muzej Jovana Cvijića, koji čuva autentična svedočanstva o životu i radu velikog naučnika. Eksponati su raznovrsni od beležnica, pisama, rukopisa, geografskih karti, atlasa, knjiga do brojnih diploma, medalja, etnografske zbirke, nameštaja, posmrtnog venca naručenog po želji kralja Aleksandra. Enterijer čini ulazni hol, predsoblje, radni kabinet, salon za primanje, salon gospodje Ljubice i trpezarija, koja je danas prilagodjena muzejskoj postavci naučnikove dokumentacije. U svakoj prostoriji se nalazi originalni nameštaj i niz ličnih predmeta koje je naučnik koristio u svakodnevnom životu. Salon od javorovog drveta presvučen tkaninom sa narodnim vezom neobično fine tehnike tkanja, pirotski ćilim, zavese od crvenog atlasa, bošče na zidu, portret Cvijića koji je naslikao Uroš Predić, samo su fragment ovog nesvakidašnjeg gradskog enterijera koji prikazuje pragmatičnog naučnika u svetlu umetničkog senzibiliteta. Jedinstvenu umetničku celinu, izuzetne vrednosti predstavlja unutrašnja dekoracija, rad mladog umetnika Dragutina Inkiostrija Medenjaka, velikog naučnikovog prijatelja.
