U godini kada proslavljamo 145 godina od rodjenja Arčibalda Rajsa predstavljamo vam spomenik kulture pod nazivom „Spomenik Arčibaldu Rajsu“.
Rudolf Arčibald Rajs (1876–1929), poznati stručnjak za kriminalistiku i profesor univerziteta u Lozani, na traženje srpske vlade, bio je izaslan od Medjunarodnog suda kao član Komisije za utvrdjivanje ratnih zločina austrijskih i bugarskih okupatora u Srbiji tokom Prvog svetskog rata. Prikupio je mnoga dokumenta o nedelima okupatora u Mačvi i Istočnoj Srbiji i sa tim upoznao svetsku javnost. Braneći interese ovog naroda, Rajs je kao dobrovoljac učestvovao u Prvom svetskom ratu i sa srpskom vojskom prešao preko Albanije. Posle rata živeo je u Beogradu, gde je i umro 1929. godine i sahranjen po njegovoj želji na Topčiderskom groblju.
U znak zahvalnosti ratnom drugu i prijatelju Udruženje rezervnih oficira i ratnika podiglo mu je spomenik, otkriven 9. avgusta 1931. godine. Postavljen je na visokom belom kamenom postamentu oblika kvadera, koji se uzdiže na trostepenoj osnovi. Na spomeniku su ispisi na srpskom i francuskom jeziku: 1914– 1918 / Svome ratnom drugu / prijatelju Srba / Iz najtežih dana / Vojniku pravde / Istine i prava / Švajcarcu profesoru / Dr Rajsu / 1931. / Beograd / Udruženje Rezervnih oficira i ratnika iz ratova za oslobodjenje Srbije. Skulptura za spomenik Arčibalda Rajsa je delo vajara Marka Brežanina, istaknutog portretiste, čiji je ovo jedini javni spomenik u Beogradu. Autor je potpisan u donjem uglu 1930. godine, kada ga je izlila livačka radionica K. Djordjevića iz Beograda.
Spomenik je utvrdjen za kulturno dobro 1965. godine.
