Povodom Dana Zavoda zaštitu spomenika kulture grada Beograda 27.05.2022. godine, kao i povodom 150. godišnjice rodjenja velikog arhitekte Josipa Plečnika priredili smo stručno vodjenje kroz istoriju i arhitekturu crkve Svetog Antuna Padovanskog u Beogradu, istoričarke umetnosti Hajne Tucić, višeg konzervatora Zavoda. U Plečnikovom opusu, pored njegovih arhitektonskih ostvarenja u Beču, Pragu i Ljubljani, crkva Svetog Antuna Padovanskog jedno je od najznačajnijih dela i jedini realizovani objekat u Beogradu, a koje po smelosti dizajna i originalnosti prevazilazi okvire srednjoevropske sakralne arhitekture. Crkva je utvrdjena za kulturno dobro od 2010. godine. S obzirom da je u toku pripremna faza pred sanaciju i konsolidaciju zvonika ove crkve Zavod u saradnji sa Upravom samostana i Gradjevinskim fakultetom u Beogradu saradjuje u tom procesu. Projekat sanacije tornja podrazumeva zaustavljanje dalje nagnutosti i konsolidaciju u postojećem stanju.
Pri beogradskom samostanu Franjevaca poreklom iz bosanske provincije Bosne Srebrene, izgradjena je 1932. godine crkva Svetog Antuna Padovanskog, izmedju lica Bregalničke i Pop Stojanove. Povod je bio spomen na 700 godina od smrti portugalskog sveštenika i franjevca iz Lisabona sa kraja 12. i prve polovine 13. veka, jednog od najpoštovanijih zapadnohrišćanskih svetitelja, koji počiva u Padovi. Projekat crkve izradio je istaknuti slovenački i srednjoevropski arhitekt Josip Plečnik (1872-1957). Po centralnom tipu osnove i dominantnom obliku rotonde, arhitekturi i materijalizaciji fasade od crvene opeke, crkva predstavlja povratak na ranohrišćansku i ranovizantijsku tradiciju, ali je po harmoničnom ostvarenju, visokokvalitetnoj realizaciji modernog arhitektonskog koncepta, u skladu sa arhitekturom modernizma izmedju dva svetska rata u Beogradu. Visina crkve je 25 m i ima tri galerije, duboki glavni oltar i bočne oltare u dubini zidova rotonde, a pokrivač je ravna drvena tavanica. Na uredjenju enterijera crkve osim slovenačkih umetnika i zanatlija učestvovao je i Ivan Meštrović, koji je autor skulpture Svetog Antuna sa malim Hristom u glavnom oltaru. Prema projektu Plečnikovog učenika Janeza Valentinčiča, delimično izmenjenom u odnosu na prvobitni projekat, 1962. godine je uz jugoistočnu fasadu rotonde izgradjen monumentalni cilindrični zvonik, prečnika 9 m i visine 52 m koji je zbog fazne izgradnje i različitog sleganja tla, vremenom postao nagnut za preko jedan metar.
