Spomenik sa zapisom o smrti despota Stefana Lazarevića postavljen je 1427. godine u porti Crkve svetog proroka Ilije u zaseoku Crkvine, delu sela Markovca, opština Mladenovac. Priča o spomeniku na mestu smrti despota Stefana Lazeravića seže u vreme kada je Beograd, pod ovim velikim i plemenitim vladarom, bio centar trgovine, zanatstva i diplomatije, rasadnik umetnosti i književnosti, ali i istorijska pozornica velikih ratova i stradanja srpskog naroda. Samo dve godine nakon bitke kod Angore, u kojoj je predvodio neporaženo krilo teških oklopnika, kada je od vizantijskog cara primio titulu despota i postao samostalni vladar, despot Stefan dobio je od ugarskog kralja Beograd na upravu. Prema rečima njegovog biografa Konstantina Filozofa, despot je bio opčinjen Beogradom i njegovim položajem, koji je poredio sa „najlepšim mestom, od davnina prevelikim gradom“. U trenucima najveće patnje, 1409. godine, despot Stefan izrazio je svoje misli kroz „Slovo ljubve“, uzvišenu pesmu o bratskoj ljubavi. Junak na bojnom polju, u bratskoj ljubavi velikodušan, despot Stefan bio je vladar vizantijske uzvišenosti i omiljen u narodu. Taktičnost u postupanju, naročito s turskim sultanima, doneli su mu duži period mira, u kojem je i dalje predano radio na učvršćivanju državnih granica, kako bi svom zakonitom nasledniku Djurdju Brankoviću predao uredjenu i stabilnu državu.

Medjutim, u takvoj „idiličnosti“ nije uživao dugo. Kao što je to bio slučaj sa većinom evropskih vladara i plemića toga vremena, i despot Stefan je voleo i često praktikovao da osedla konja i sa svojom svitom odjaše u lov u obližnja sela oko Beograda. Prilikom jednog od povrataka sa ugarskog dvora, zatekavši se u blizini mesta poznatog kao Glava ili Glavica, despot je zaustavio svoju pratnju da bi izjahao u lov. Kao što je imao običaj da uradi, ispružio je ruku da bi na nju primio kraguja, ali njegovo telo nije htelo da sluša. Prema predanjima, njegovu iznenadnu pogibiju 19. jula 1427. godine, obeležila je mistična oluja, od koje se nebo nad Beogradom zacrnilo a tresak groma prekrio tiho izgovorene despotove poslednje reči: „Po Djurdja, po Djurdja“. Despotova smrt najavila je najteži period u istoriji srpske države i naroda oličen u propasti despotovine i gubitku državnog identiteta.

Kako bi se sačuvalo sećanje na trenutak upokojenja omiljenog i cenjenog vladara, postavljen je kameni beleg na mestu gde je despot pao sa konja, u neposrednoj blizini crkve čiji je ktitor sâm bio. Opraštajući se od svog gospodara, najbliži saradnici, koji su se u trenutku nesreće i nalazili u njegovoj sviti, podigli su mu spomenik od venčačkog mermera ispisujući time najlepše poruke odanosti i poštovanja i neosporan istorijski izvor za proučavanje despotovog života i smrti. Podaci iz zapisa, naročito oni koji se odnose na oblasti kojima je za života vladao, na trajanje njegove vladavine i tačno vreme smrti, istovetni su sa onima iznetim u despotovoj biografiji. Uz epitaf, kako je to bio običaj u srednjovekovnoj Srbiji, urezana je predstava Hristovog krsta na Golgoti, čija je simbolika u direktnoj vezi sa temom stradalništva i mučeništva, kao i nečitka predstava jelena, koja aludira na lov u kojem je despota zadesila iznenadna smrt. Jezik kojim je pisan epitaf pripada srednjovekovnom takozvanom kićenom stilu, kojim dominira svečani ton tipičan za formu nadgrobnog spomenika podignutog visokoj ličnosti, naročito vladaru. Kao simbol snage vere i odanosti viteškom zavetu spomenik je preživeo burne periode srpske istorije nakon despotove smrti do naših dana.

NJegova čvrstina i odupiranje vremenu, kao i belina njegovih uglačanih strana, predstavljaju jedini sačuvani podsetnik na slavnog vladara, pesnika, podvižnika, ktitora i mučenika. Jedinstven po svom sadržaju i funkciji spomenik predstavlja važno svedočanstvo za proučavanje istorije, umetnosti i književnosti srednjovekovnog Beograda i Srbije. Kao jedan od najstarijih i najznačajnijih spomenika balkanskog kulturnog nasledja Spomenik na mestu smrti despota Stefana Lazarevića zaštićen je 1979. godine kao spomenik kulture od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju. Spomenik se nalazi u porti Crkve svetog proroka Ilije, koja je sagradjena 1886. godine na mestu ranijeg sakralnog objekta, za koji se pretpostavlja da datira iz petnaestog veka. Prema nekim izvorima, prvobitnu crkvu podigao je u stilu moravske arhitekture i posvetio Bogu upravo despot Stefan Lazarević. Crkva je obnovljena 1836. godine, zalaganjem kneza Miloša Obrenovića, a ikonostas je 1853–1854. godine izradio jedan od najznačajnijih srpskih ikonopisaca devetnaestog veka Dimitrije Posniković. Obnovljena crkva služila je sve do 1884. godine, kada je zbog stradanja izazvanog zemljotresom porušena, a na njenom mestu sagradjen je 1886. godine hram koji stoji i danas.