Dan pobede nad fašizmom obeležava se na današnji dan, u znak sećanja na 9. maj 1945. godine, kada je bezuslovnom kapitulacijom Nemačke okončan Drugi svetski rat. Tim povodom donosimo vam priču o spomeniku podignutom u čast jednog od učesnika Narodnooslobodilačke borbe, revolucionara, narodnog heroja Jugoslavije, slikara i novinara- Moše Pijade (1890-1957).
Kao beskompromisni borac i revolucionar, tvorac zakona o ustrojstvu nove Jugoslavije, prevodilac klasičnih dela marksizma, čovek širokog obrazovanja, lucidni publicista i talentovani slikar, Pijade je bio vrlo popularan političar, poznat pod nadimkom čiča Janko.
Deset godina nakon što je preminuo, raspisan je opšti jugoslovenski konkurs za izradu spomenika u njegovu čast. Žiri je odlučio da mimo konkursa dodeli specijalnu nagradu vajaru Branku Ružiću za izuzetno umetničko ostvarenje, kao i da mu poveri izgradnju spomenika. Skulptura tematski i koncepcijski odražava umetnikove preokupacije one faze u kojoj je bio zaokupljen ljudskim zajedništvom, a poklopile su se sa idejom revolucionarnog pregalaštva predstavljene ličnosti. Upečatljivo naglašen lik Moše Pijade oko kojeg su okupljeni ljudi personifikuje zajedništvo kao osnovni motiv ovog dela. Postavljanjem spomenika sred pešačkog trga, bez postamenta i direktno na tlu, postignut je prisan odnos sa posmatračem, što je u to vreme predstavljalo novinu na našim prostorima.Posmatramo ga kao višestruko značajan spomenik: kao priznanje poznatom revolucionaru, delo i ostvarenje istaknutog vajara i kao realizaciju savremenog postavljanja umetničkog dela u gradski prostor.
Spomenik Moši Pijade podignut je 1969. godine i nalazi se u Makedonskoj ulici u Beogradu, na teritoriji opštine Stari grad, a proglašen je za spomenik kulture 1987. godine.
