Manastirski kompleks Kastaljan smešten je na istočnoj, šumom pokrivenoj padini Kosmaja prema naselju Nemenikuće. Kompleks se sastoji od crkve, konaka i trpezarije. Na osnovu rezultata sistematskih arheoloških iskopavanja, arhitektonske i stilske analize otkrivenih objekata i pokretnog arheološkog materijala, mogu se izdvojiti tri faze gradnje i korišćenja prostora. Prvoj i najstarijoj fazi pripada crkva čija se gradnja može smestiti u XIV vek. U drugoj fazi crkva je pretrpela izvesne izmene, a tada je podignuta i trpezarija. To je vreme početka XV veka, naglog uspona tek stvorene despotovine Srbije. Novoizgradjeni objekat sa prepravljenom crkvom u funkciji kapele, služio je despotu Stefanu kao letnji dvor. Treću fazu gradnje i konačno uobličavanje prostora u manastirski kompleks predstavlja podizanje konaka. S obzirom na utvrdjene značajne arheološke i istorijske činjenice, kao i na izrazitu arhitektonsku vrednost očuvanih ostataka manastirskog kompleksa, sa nataloženim graditeljskim postupcima primenjivanim u srazmerno dugom vremenskom periodu od XIV do kraja XVII veka, kada je manastir razoren, kompleks na lokalitetu. Kastaljan predstavlja spomenik izuzetnih vrednosti za proučavanje i saznanja o vremenu Srbije despota Stefana Lazarevića, a naročito za oblast Kosmaja koja je u to vreme imala ulogu velikog verskog centra.
Službeni list grada Beograda br. 16/87
