Spomenik kulture od izuzetnog značaja

Avala, Beli Potok, Voždovac

link na mapu

Spomenik Neznanom junaku u Jugoslaviji podignut je u vreme kada je i u drugim savezničkim zemljama podizanjem spomenika Neznanom junaku izražavana zahvalnost ratnicima palim za slobodu. Prvi spomenik Nezananom junaku na Avali podigli su 1922. godine seljaci iz okolnih sela, na mestu groba nepoznatog palog ratnika. Današnji spomenik Neznanom junaku podignut je po projektu vajara Ivana Meštrovića 1934-1938. godine, na mestu srednjovekovnog grada Žrnova, koji je prilikom izgradnje spomenika u potpunosti uništen. Spomenik je podignut kao državni poduhvat finansiran sredstvima Kralja Aleksandra Karadjordjevića. Od tada je spomenik simbolično mesto odavanja počasti svim palim ratnicima naše zemlje. Pored toga, predstavlja značajno umetničko ostvarenje. U Meštrovićevom opusu memorijalne arhitekture zauzima posebno mesto kao mauzolej javne namene. Spomenik od crnog jablaničkog mermera oblikovan je u jednostavnoj klasičnoj formi sarkofaga na postamentu sa grobnicom Neznanog junaka u središtu. Glavne fasade spomenika flankirane su karijatidama, personifikacijama žena jugoslovenskih naroda – Bosanka, Crnogorka, Dalmatinka, Hrvatica, Slovenka, Srbijanka, Vojvodjanka i Južnosrbijanka, čime je na simboličan način iskazana ideja o jedinstvu svih jugoslovenskih naroda.

Službeni glasnik SRS br. 47/87