Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda aktivno učestvuje u manifestaciji Dani evropske baštine od samog početka. U okviru manifestacije je održan Forum „Održivo nasledje“ 15-16.09.2022. godine, u Baču, a u organizaciji Pokrajinskog Zavoda za zaštitu spomenika kulture Petrovaradin, Fondacije za upravljanjem Kulturnim predelom Bača, Muzejske jedinice „Vekovi Bača“ i Turističke organizacije Opštine Bač.
Izložba i učešće Zavoda na konferenciji Udruženja kulturno značajnih grobalja Evrope
Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda i JKP „Pogrebne usluge“ realizovali su izložbu u Velikoj sali Skupštine Republike Srbije povodom Dvadesete jubilarne konferencije Udruženja kulturno značajnih grobalja Evrope [Association of Significant Cemeteries of Europe (ASCE)].
Šetnja „500 godina ispijanja kafe u Beogradu“
Pozivamo vas na stručno vodjenje „500 godina ispijanja kafe u Beogradu“ 23.9.2022. u 18 časova u okviru Dana evropske baštine u Beogradu 2022. Šetnju vode stručne saradnice Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda Ana Sibinović, etnolog i Ljubica Radovanović, MA istoričarka umetnosti.
Obeležavanje 500 godina od otvaranja prve kafane u Beogradu ima za cilj da pored isticanja Beograda kao kulturno-istorijskog mesta, pokaže dugogodišnju tradiciju ispijanja kafe na našim prostorima koje je ujedno bilo prvo u Evropi.
Mesto okupljanja: kod Muzeja Vuka i Dositeja, ul. Gospodar Jevremova 21
Završnica šetnje će biti u Kafani „?“ u kojoj ćemo svi zajedno popiti kafu.
Broj posetilaca za ovu šetnju je ograničen na 30, a prijave su na email: ljubica.radovanovic@beogradskonasledje.rs
Dvadesetogodišnjica manifestacije Dani evropske baštine u Beogradu i sećanje na Gordanu Gordić
Obeležavanje dvadesetogodišnjice manifestacije Dani evropske baštine u Beogradu, ujedno je i dan koji ćemo posvetiti koleginici Gordani Gordić, istoričarki umetnosti i konzervatoru, koja je bila jedna od pionira i prvih aktivnih učesnika ove manifestacije. Zahvaljujući gospodji Gordić, najšira javnost imala je priliku da sazna o svim poznatim i „nepoznatim“, ali jednako važnim, mestima naše prestonice u koje je utkana istorija grada.
Otvaranje izložbe „130 godina velike staklene bašte u Botaničkoj bašti Jevremovac“
Izložbom „130 godina velike staklene bašte u Botaničkoj bašti Jevremovac“, nastalom u saradnji Instituta za botaniku Biološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu i Zavoda za zaštitu spomenika kulture zvanično će biti otvorena manifestacija Dani evropske baštine.
Svečanost u crkvi Uznesenja Blažene Device Marije
U katedralnoj crkvi Uznesenja Blažene Device Marije dana 10. septembra 2022. godine direktorka Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda zajedno sa visokim državnim zvaničnicima prisustvovala je euharistijskom slavlju, koje je predvodio kardinal Vinko Puljić, vrhbosanski nadbiskup, kao i beogradski nadbiskup Stanislav Hočevar i zrenjaninski biskup Ladislav Nemet.
Zavod na danima evropske baštine 2022.
Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda je i ove godine pripremio raznovrsan program namenjen najširoj publici na manifestaciji Dani evropske baštine .
Aktivnosti Zavoda u vezi sa Centralnom kulom u kompleksu Staro sajmište
Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda godinama radi na istraživanju, proučavanju, analizi i vrednovanju objekata na prostoru Starog sajmišta. Prvi korak bio je pre tačno 35 godina, kada je kompleks Starog sajmišta utvrdjen za spomenik kulture pod nazivom „Staro sajmište – logor gestapoa“.
Manastir Fenek
Danas se obeležava Prenos moštiju svete Petke. Stoga, donosimo priču o Manastiru Fenek.
Manastir Fenek smešten je u jugoistočnom delu Donjeg Srema, na teritoriji sela Jakova, udaljen 20 kilometara od Beograda. Manastirski kompleks se sastoji od crkve posvećene svetoj Petki, konaka koji okružuje crkvu sa tri strane i zasebne kapele takodje posvećene svetoj Petki. Iako po svom geografskom položaju ne spada u grupu fruškogorskih manastira, Fenek je po svom nastanku, uslovima istorijskog razvoja i arhitektonskim oblikom uvek tretiran u okviru ove grupe. Od samog osnivanja manastir je bio značajno središte kulta svete Prepodobne mati Paraskeve, koji se od početka XV veka naročito razvija na području Beograda i Donjeg Srema.
Ne postoje pouzdani podaci na osnovu kojih bi se mogao utvrditi tačan datum podizanja manastira, niti ime njegovog ktitora. Prema predanju, koje prenosi mitropolit Vikentije Jovanović u svom izveštaju od 2. decembra 1775. godine, manastir Fenek su, kao i manastire Krušedol i Hopovo, podigli u drugoj polovini XV veka srpski vladika Maksim Branković, sa bratom despotom Jovanom i majkom Angelinom. Ipak, najraniji istorijski pomen Feneka potiče iz 1563. godine. Na osnovu arheoloških istraživanja može se zaključiti da je stara crkva manastira Fenek izvedena kao jednobrodna, longitudinalna i verovatno zasvedena gradjevina sa bočim polukružnim pevnicama. Iako su pripreme za obnovu manastira i izgradnju nove crkve otpočele već 1775. godine, na realizaciju izgradnje čekalo se sve do kraja XVIII veka zbog nedostatka novca i ratnih zbivanja 1789–1791. godine, kada je manastir prilično stradao. Nova barokna crkva koja i danas postoji podignuta je u periodu 1794–1797. godine, po projektu zemunskog majstora Maurilijusa Rabla. Arhitektonsku realizaciju fasada odlikuje bogatstvo baroknih dekorativnih elemenata koji najviše dolaze do izražaja na zvoniku i zapadnoj fasadi.
Od svog postanka do danas za manastir se vezivao kult isceliteljskog izvora. Ozidani bunar s lekovitom vodom pojavljuje se tako u svim opisima manastira Fenek kao njegova posebna znamenitost. Nad lekovitim izvorom je nekada postojala stara kapela, o čijem vremenu postanka ne postoje podaci, ali o njenom izgledu svedoči bakrorez Svete Paraskeve iz 1782. godine. Ovaj likovni predložak prikazuje kapelu kao skromno poligonalno zdanje sa prizidanim pravougaonim aneksom. Danas postojeća kapela sv. Petke, udaljena sto metara od manastirske crkve, potiče iz 1800. godine. O vremenu podizanja svedoči ktitorski natpis u priprati kapele. Radovi na konačnom uredjenju i opremanju unutrašnjosti kapele potrajali su još neko vreme, tako da je njeno osvećenje bilo tek 15. avgusta 1807. godine. Današnji konaci manastira Fenek obuhvataju crkvu sa tri strane: zapadne, severne i južne. Pretpostavlja se da su izgradjeni 1785. godine, kad ih je osveštao mitropolit Mojsej Putnik. Najpotpunije podatke o istorijskom izgledu konaka daju sačuvani planovi iz 1878. godine. Iako su stradali u kasnijim ratnim dešavanjima, konaci i danas predstavljaju impozantnu baroknu jednospratnu gradjevinu, sa otvorenim tremom ka porti crkve. Manastir Fenek je 1950. godine utvrdjen za kulturno dobro, a 1979. godine za kulturno dobro od velikog značaja.
Kuća izdavača i knjižara Gece Kona
Kuća izdavača i knjižara Gece Kona u Beogradu podignuta je 1928. godine za braću Petra i Milovana Matića prema projektu arhitekte Radoslava Todorovića. Godine 1932. od prvobitnih vlasnika kuću je otkupio Geca Kon i u njoj otvorio knjižnicu pod nazivom „Izdavačka knjižarnica Gece Kona“, koja je postala jedna od najbolje snabdevenih trgovina te vrste na Balkanu.
