Umetnička livnica „Plastika“ predstavlja jednu od najstarijih umetničkih livnica u Srbiji sa očuvanim autentičnim procesom proizvodnje. Podignuta uoči Prvog svetskog rata kao fabrika sapuna, potom adaptirana u automobilsku radionicu i livnicu, nakon Drugog svetskog rata, zbog konstruktivnih i tehničko-tehnoloških mogućnosti i postojanja livačkih peći, nastavila je rad kao umetnička livnica. Projekat prizemne fabrike sapuna izveden je najverovatnije prema predlošcima iz nemačkih tehničkih udžbenika. Usled promene proizvodnog procesa, nakon Prvog svetskog rata, izvedena je dogradnja i adaptacija fabrike, prema projektu jednog od najznačajnijih srpskih arhitekata Milana Antonovića. Tom prilikom za potrebe automobilske radionice dogradjena je mala livnica sa livačkim pećima. Fabrička zgrada oblikovana je u duhu industrijskih objekata s početka prošlog veka, a njen spoljašnji izgled definišu standardni elementi romantičarskog izraza. Arhitektonskoj kompoziciji doprinose i lanterne u krovnoj zoni, posebno ona iznad topionice. Nakon Drugog svetskog rata, Udruženje likovnih umetnika Srbije (ULUS) otvorilo je u objektu umetničko-zanatsku radionicu za potrebe livenja i montiranja skulptura pod nazivom Umetnička livnica „Plastika”. Projekat adaptacije uradio je arhitekta N. Ristić u projektnom birou „Plan“, a radovi su izvodjeni tokom 1953. godine. U livnici je prvi put u Srbiji uvedena i jedino se ovde primenjivala tehnologija liva u vosku. Osim članova vajarske sekcije ULUS, svoje skulpture ovde su izradjivali najznačajniji srpski i jugoslovenski vajari Sreten Stojanović, Lojze Dolinar, Franjo Kršinić, Olga Jančić, Vida Jocić i mnogi drugi, a izliveni su i neki od najznačajnijih javnih spomenika i spomen obeležja, umetničkih skulptura i bista, brojni reljefi, plakete, priznanja i predmeti primenjene umetnosti, koji su trajno ubeleženi u istoriji srpskog vajarstva. Predmeti tehničke kulture (kranovi i kranske staze, peć (livački lonac) i bušilica) koji se nalaze u Umetničkoj livnici utvrdjeni su za pokretna kulturna dobra.
Službeni glasnik RS br. 73/13
