Izuzetan prirodni položaj i reljef Topčidera, rečne doline sa bogatom florom i izvorištima, uslovili su da se ovaj prostor tokom dva veka razvija kao mesto za odmor i boravak u prirodi. U Topčideru su se u XVIII veku nalazili austrijski letnjikovci i lovačke kuće, a turski velikodostojnici su tamo kupovali imanja i zidali čardake. Godine 1831. knez Miloš je u Topčideru izgradio dvorac, dvorsku kapelu, ekonomske gradjevine, kasarne, parkove i lovišta. U trećoj deceniji XX veka u neposrednoj blizini je počeo da se gradi kompleks dvorova dinastije Karadjordjević sa uredjenim parkovima, dvorskom ekonomijom i kompleksom Garde. Posle Drugog svetskog rata u tom prostoru izgradjeni su Pionirski grad i železnica, letnja pozornica, sportski centar i filmski grad. U Topčideru su se odigrali mnogi značajni dogadjaji. Logorovali su Karadjordjevi ustanici, održavane narodne skupštine i proslavljane značajne godišnjice. U kulturno-istorijskoj celini Topčider, tokom dugog i kontinuiranog razvoja, postoji niz kulturno-istorijskih spomenika, vrednosti i znamenitosti, prirodnih lepota i retkosti koji predstavljaju homogenu celinu stvorenu prirodnim uslovima i ljudskim radom. Ova celina na najbolji način omogućava uvid u celokupni državni, kulturni, istorijski i privredni razvitak Beograda i Srbije od 1830. godine do naših dana. Kao posebne vrednosti prostorne kulturne i istorijske celine Topčider ističu se: reljef Topčidera sa florom, rekom i izvorištima, park Topčider u kojem se nalaze Konak kneza Miloša, topčiderska crkva Sv. Petra i Pavla, crkveni konak, Miloševa česma kod Topčiderske crkve, knez Mihailov konak (Mitropolitova rezidencija), restoran „Milošev konak“, Vruća česma kod Železničke stanice, Vračarske česme, Obelisk posvećen 1859. godini, spomenik Arčibaldu Rajsu, Mali i Veliki vodoskok, skulptura „Žetelica“; park-šuma Košutnjak sa lovačkom kućom, šumarevom kućom, Hajdučkom česmom, česmom kneza Miloša i Spomenikom na mestu ubistva kneza Mihaila; Pionirski grad sa centralnom zgradom i skulpturama; kompleks dvorova na Dedinju; kompleks Garde; objekti privrednog razvitka: rasadnik u Topčideru, prva železnička stanica u Topčideru, Fabrika šećera i Kovnica novca; sportski objekti: hipodrom, strelište, sportski objekti nekadašnjeg DIF-a; Letnja pozornica; kuće znamenitih ličnosti: Arčibalda Rajsa, porodice Popović-Predić, Veljka Petrovića; groblja: Topčidersko groblje i Nemačko vojničko groblje sa spomenikom srpskim vojnicima poginulim 1915. godine.
Službeni glasnik SRS br. 47/87
