Tašmajdan sa Univerzitetskim centrom u Beogradu predstavlja materijalno svedočanstvo početka savremenog evropskog razvoja i širenja varoši van šanca. Tesno je vezana za razvoj Bulevara kralja Aleksandra i transformaciju Beograda iz orijentalne varoši u prestonicu po uzoru na zapadnoevropske metropole. Novi urbanistički koncept, u vidu ortogonalne sheme ulične mreže, u vreme kneza Miloša predstavljao je jedan od vidova kneževe politike evropeizacije Srbije i njene prestonice. Dok se kroz novo uredjenje prati transformacija od turske varoši ka modernom gradu, kroz upravne odluke – poput izmeštanja fišekdžija na periferiju – prepoznaje se politika čuvanja stare varoši i njenog planskog širenja, naseljavanjem siromašnih zanatlija na ovom prostoru. Čitanje Hatišerifa na prostoru uz današnju crkvu Svetog Marka 1830. godine, zatim podizanje stare crkve i izmeštanje groblja iz Brankove ulice na prostor Tašmajdana, predstavljalo je polaznu tačku za afirmisanje novog prostora za život srpskog stanovništva. Novi impuls prostor današnjeg Bulevara je dobio kada je Milošev naslednik, knez Mihailo Obrenović odredio prostor iza Tašmajdanskog groblja, za tada popularne konjičke trke – Trkalište. Ova odluka je sigurno doprinela popularizaciji Bulevara, budući da je krajem veka ovde prošao i tramvaj i da su se sa obe strane ulice već nalazile brojne kafane. Kada je 1884. godine na čelo Beogradske opštine stao dr Vladan Djordjević, počinje zatvaranje i izmeštanje groblja. Transformišući se lagano, Tašmajdan je postao uredjeni parkovski prostor sa brojnim sadržajima i javnim skulpturama, kakav je i danas. Prva polovina 20. veka je, sa izgradnjom brojnih monumentalnih javnih objekata na levoj strani Bulevara, sve do Studentskog doma kralja Aleksandra, u ogromnoj meri doprinela arhitektonsko-urbanističkom uobličavanju, reprezentativnosti i vrednosti čitavog prostora. Nekadašnja gradska periferija postala je novi centar Beograda sa snažnim kulturno-obrazovnim akcentom – Univerzitetskim kompleksom. Univerzitetski centar predstavlja jednu od najuspelijih celina izvedenih u Beogradu tokom više decenija, koja je rasla i razvijala se u skladu sa potrebama vremena, ali sve vreme prateći jasnu ideju kompleksa koji je svojim sadržajima namenjem potrebama studenata i fakultetima.
Paralelna stambena izgradnja koja se odvijala na desnoj strani bulevara svojim stilskim karakteristikama i gradjevinskim bonitetom, kao i po pravilu poslovnom namenom prizemlja novoizgradjenih objekata, potvrdjivala je prestiž ove lokacije i mesto življenja drugačijeg socijalnog sloja – bogatog gradjanstva.
„Sl. glasnik RS“ br. 104/21
