Zidanje Univerzitetske biblioteke počelo je 23. juna 1921. godine na zemljištu zvanom Trkalište, koje je još 1913. godine Beogradska opština ustupila Univerzitetu. Izgradnja je trajala pune četiri godine, a biblioteka je svečano otvorena na Svetog Ćirila i Metodija, 1926. Podizanje Univerzitetske biblioteke bio je veliki poduhvat koji je i simbolično i stvarno označio nastajanje ustanove od najvećeg značaja, ne samo za Univerzitet u Beogradu već i za obrazovanje, nauku i kulturu čitave Srbije. Takodje, označio je i početak izgradnje novog univerzitetskog centra Beograda kako je bilo i predvidjeno Generalnim planom iz 1921. godine. U narednoj deceniji, u neposrednoj blizini biblioteke izgradiće se zgrade Tehničkog i Pravnog fakulteta, Studentski dom kralja Aleksandra Prvog, zgrada Arhiva Srbije.
Opšti izgled i detalji
U narednoj deceniji, u neposrednoj blizini biblioteke izgradiće se zgrade Tehničkog i Pravnog fakulteta, Studentski dom kralja Aleksandra Prvog, zgrada Arhiva Srbije. Zgrada biblioteke, izvedena prema projektu arhitekata Dragutina Djordjevića i Nikole Nestorovića, predstavlja značajno ostvarenje akademizma u srpskoj medjuratnoj arhitekturi. Sagradjena je kao jedan od slobodnostojećih objekata novog univerzitetskog centra. Pročelje gradjevine, okrenuto ka Bulevaru kralja Aleksandra, obradjeno je najreprezentativnije. Središnji rizalit, gde je postavljen ulaz u biblioteku, izveden je u vidu isturenog portika sa četiri korintska stuba koji nose trougaoni zabat sa simetrično rasporedjenim akroterijama. Duž fasada koje vezuju rizalite protežu se udvojeni jonski stubovi iznad kojih je dekorativni friz s kartušima, dok se celokupnom dužinom ostalih slobodnih fasada ritmično nižu plitko istureni pilastri sa dorskim kapitelima. Autor arhitektonske plastike izvedene u veštačkom kamenu bio je vajar Aca Stojanović. Centralnu grupu na trougaonom zabatu čine dve dečje figure s vencem, dok se sa strane nalaze dve pandan grupe visokoreljefnih figura – žene s vencem u rukama, postavljene iznad figura dece sa knjigama i andjelom. Predstavljene figure i predmeti su alegorije plodnosti, budućnosti, znanja, pobede, zaštite i sigurnosti.
Enterijer
Projekti unutrašnjeg uredjenja prostora izradjeni su prema „najmodernijim berlinskim bibliotekama“ tokom 1925. i 1926. godine. U celokupnom unutrašnjem uredjenju izdvajaju se velika studentska čitaonica izradjena u stilu engleske renesanse sa zidovima obloženim hrastovim drvetom i profesorska čitaonica izvedena u stilu italijanske renesanse od orahovog drveta.
U vestibilu zdanja, u niši na mermernom postolju, postavljena je bista Endrua Karnegija, koju je biblioteka dobila od uprave njegove zadužbine.
Razglednica
Univerzitetska biblioteka je, pored Kapetan Mišinog zdanja, najznačajnije zdanje i najznačajnija zadužbina darovana Beogradskom univerzitetu. Sve do podizanja zgrade Narodne biblioteke na Vračarskom platou bila je prva i jedina zgrada u Srbiji namenski gradjena za biblioteku. Zbog neprocenjivog značaja za nauku i obrazovanje, kao i kulturno-istorijskih i arhitektonskih vrednosti, zgrada Univerzitetske biblioteke je utvrdjena za spomenik kulture 1977. godine. Prema projektu Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda 2018. godine obnovljena je fasada biblioteke uz vršenje konzervatorskog nadzora.
Opšti izgled – ulična fasada
