U Zavodu za zaštitu spomenika kulure grada Beograda 2016. godine urađen je Idejni projekat rekonstrukcije i restauracije Zemunske tvrđave, predviđen planom rada Zavoda i finansiran od strane Sekretarijata za kulturu grada Beograda. Projektanti su arhitekte konzervatori Ljiljana Konta i Rade Mrlješ. Projektom je predviđena statička sanacija i obnova obrušene jugoistočne kule i restauracija lica bedema. Cilj izrade projekta bio je da se ostaci bedema Zemunske tvrđave konsoliduju i restauriraju u onoj meri u kojoj postoje pouzdani podaci o njenom izgledu, ali i da se afirmiše jedan od najlepših vidikovaca u Beogradu. Takođe je bilo važno da se kroz prezentaciju kulturnog dobra prepozna osnovni gabarit citadele, kao i njena forma.
Na Zemunskoj tvrđavi su do sada u dva navrata vršena arheološka istraživanja čiji su rezultati korišćeni kao polazište za izradu projekta. Na osnovu arheoloških istraživanja utvrđena je dubina temelja, originalna kota poda tvrđave, kao i vrsta zemljišta. Pod nekadašnjeg utvrđenja nalazi se 2,5m niže u odnosu na sadašnju kotu platoa koja je formirana prilikom izgradnje Milenijumske kule kada je plato tvrđave izdignut nasipanjem šuta u visini od 2,5m. Kulturni arheološki slojevi se mogu očekivati tek ispod 2,5m dubine.
Direktorka Zavoda Olivera Vučković je inicirala saradnju sa Opštinom Zemun, kojoj je dostavljen projekat kako bi se sprovela i realizacija radova na obnovi Zemunske tvrđave. Projekat je podeljen na dve faze što je omogućilo pribavljanje predviđenih sredstava iz različitih izvora. Prvu fazu projekta, koja je obuhvatala radove na statičkoj sanaciji i obnovi jugoistočne kule, finansiralo je Ministarstvo pravde, dok je drugu fazu, koja je obuhvatala restauraciju lica bedema ostalog dela tvrđave, finansiralo Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija.
Konzervatorski nadzor vršio je Zavod za zaštit spomenika kulture grada Beograda, arhitekte Ljiljana Konta i arhitekta Rade Mrlješ. Zbog kompleksnosti radova na statičkoj sanaciji jugoistočne kule vršen je i projektantski nadzor statike koji je vršio Saša Strugar, dig.
Radovi su započeti u decembru 2018. godine sa predviđenim rokom za završetak u junu 2019. godine. U okviru prve faze radova predviđen je mašinski zemljani iskop do dubini od 2,5m, a zatim ručni, do donje kote temelja postojećih kružnih zidova jugoistočne kule koji su se, na osnovu arheoloških istraživanja, očekivali 8m niže od platoa tvrđave. Kako uklanjanje zemljanog nasipa u tako velikoj visini nije moglo da se izvedi bez prethodnog obezbeđenja temeljne jame i samih zidova tvrđave, angažovan je projektant statike koji je nakon uvida u realno stanje dostavio proračun obezbeđenja i tehnologiju iskopa.
Na predlog statičara su, iz bezbednosnih razloga, demontirani delovi bedema koji su predstavljali potencijalnu opasnost za nastavak radova na kopanju temeljne jame, kako za izvođača tako i za objekte u podnožju kule.
Tokom iskopavanja utvrđeno je da je dubina temelja jugoistočne kule na znatno višoj koti, na dubini od 2m, što je zahtevalo ponovno angažovanje statičara i izmenu-dopunu projekta statike. Novim statičkim rešenjem predviđena je izrada kružne betonske grede ispod postojećih temeljnih ostataka jugoistočne kule i utiskivanje 10 mega šipova na dubinu od 8-10m. Po završenom fundiranju, izlivena je AB ploča sa potpornim zidom prema projektu, temeljna jama je zatrpana zemljom i ozidan je kružni zid jugoistočne kule u visini od 90sm.
Paralelno sa prvom fazom započeti su pripremni radovi i za drugu fazu. Zemljani radovi na formiranju tehničkih rovova u okviru druge faze su se izvodili ručno. Tehnički rovovi su formirani oko zidova kako bi se došlo do originalnih lica odakle se nastavljala njihova restauracija
Restauracija ostataka tvrđave vršila se uz poštovanje postojeće materijalizacije i načina zidanja. Zidovi tvrđave prosečne širine 2,4m zidani su upotrebom kamena krečnjaka u vidu trpanca i sa licima od opeke starog formata u krečnom malteru. Obnovom jugoistočne kule i dogradnjom nedostajućih nadzemnih delova trasa istočnog i zapadnog bedema u visini od 90sm u potpunosti je obnovljen nekadašnji gabarit tvrđave. Jugoistočna kula je podignuta u visini parapeta kako bi se očuvala njena funkcija vidikovca, dok su preostale tri ugaone kule zadržane u postojećoj visini od oko 2m.
Projektom restauracije i rekonstrukcije Zemunske tvrđave, nije bilo moguće predvideti obnovu i prezentaciju jugozapadne kule, jer prethodno sprovedena arheološka istraživanja nisu dala potrebne podatke o postojanju ulaza u kulu, zbog čega je jugozapadna kula kao jedina u potpunosti ozidana i zatvorena kula, nasuta zemljom i ostavljena bez mogućnosti pristup sa platoa tvrđave.
Prilikom iskopavanja tehničkih rovova sa spoljašnje strane jugozapadne kule otkrivena su dva naspramna lučno zasvedena ulaza u kulu i to jedan prema unutrašnjem platou tvrđave, a drugi prema letnjoj pozornici. Ulazi su bili ispod sadašnjeg nivoa terena i preko njih se ulazilo u kulu na nivou originalnog poda tvrđave. Ovo otkriće omogućilo je prezentaciju originalne kote poda citadele, jedino moguće u okviru jugozapadne kule, formiranjem betonskog stepenišnog kraka uz unutrašnju stranu južnog bedema.
Zadržana su dva postojeća pristupna stepeništa tvrđavi, na osi sever-jug. Glavno pristupno stepenište sa parkinga je sa postojeće pozicije ispred bedema translatorno pomereno i formirano u okviru bedema, na mestu i u širini nekadašnje kapije za ulaz u tvrđavu. Širina kapije je utvrđena na osnovu kamenog podesta ispred bedema koji je otkriven prilikom otvaranja arhitektonske sonde. Širina podesta se poklapala sa tragovima ostataka bočnog zida kapije u okviru bedema.
Popločavanje novih staza na platou tvrđave usklađeno je sa postojećim, dok se ne steknu uslovi za izradu celovitog parternog uređenje platoa koje će biti predmet posebnog projekta.
Rok za završetak građevinskih radova je zbog opravdanih razloga produžen do novembra 2019. godine kada su radovi zvanično i završeni.
Paralelno sa izvođenjem građevinskih radova postavljeni su kablovi za dekorativno osvetljenje Zemunske tvrđave tera svetiljkima i funkcionalno osvetljenje platoa preko stubova.
Milenijumska kula nije bila predmet radova.
Spomenik kulture, Zemunska tvrđava je locirana u prostornoj kulturno-istorijskoj celini Staro jezgro Zemuna, koja je proglašena za kulturno dobro od velikog značaja za Republiku (Sl. glasnik SRS br.14/79).
