Danas 7. novembra Zavod za zaštitu spomenika kulture otpočinje radove na sanaciji i restauraciji spomenika Vuku Stefanoviću Karadžiću, tačno na dan kada je svečano spomenik otkriven u prisustvu gradskih zvanica i stanovništva Beograda pre 85 godina (7. novembra 1937. godine).
Posle velikih i uspešnih rekonstrukcija Spomenika Pobedniku i Spomenika zahvalnosti Francuskoj, stručna služba Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda prvo je izradila Idejni projekat sanacije i restauracije spomenika Vuku Karadžiću u 2019. godini, a Grad Beograd je za ovu godinu opredelio sredstva za izvodjenje radova u visini 11 miliona dinara, čime su se stekli uslovi da počnu radovi. Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda je izradio Idejni projekat sanacije i restauracije spomenika Vuku Karadžiću, s obzirom da se spomenik nalazi u izuzetno lošem stanju. Naime, prilikom prethodne obnove iz 1995. godine – koja je izvodjena u sklopu hitnih radova na izgradnji stanice podzemne železnice, podzemne garaže i uredjenju širih parkovskih i nadzemnih parternih površina – bronzana skulptura spomenika nije tretirana na adekvatan način, a za oblogu postamenta upotrebljen je kamen lošeg kvaliteta, tako da je usled izloženosti negativnom uticaju atmosferilija došlo do rapidnog propadanja kako skulpture tako i postamenta.
Oštećenja na postamentu
Zaprljanost i oštećenja na skulpturi
Planirani radovi na spomeniku obuhvataju dve faze. Prva faza predstavlja sanaciju i restauraciju bronzane skulpture, dok se druga faza odnosi na radove na postamentu. Prva faza radova počinje 07. novembra 2022. godine i podrazumeva skidanje bronzane skulpture. Skulptura će biti preneta u atelje Zorana Kuzmanovića, sa kojim je šira javnost imala priliku da se upozna tokom izvodjenja radova na rekonstrukciji Spomenika Pobedniku. U okviru radioničkog prostora skulptura sa spomenika Vuku Karadžiću će biti sanirana i konzervirana. Rok za završetak izvodjenja radova na sanaciji i restauraciji spomenika je do 120 dana.
Istorijat
Spomenik Vuku Karadžiću otkriven je 07. novembra 1937. godine, povodom stopedesetogodišnjice Vukovog rodjenja. Delo je značajnog srpskog vajara Djordja Jovanovića. Vukov spomenik je jedan od najznačajnijih javnih spomenika u Beogradu. Koncipiran je po kanonima akademske umetnosti koja počiva na naturalizmu i verizmu, kao i na idealizaciji subjekta. Naglašena je idealizovana, portretska realističnost. Na spomeniku, Vuk Karadžić je prikazan u donekle hijeratičnom i statičnom, sedećem stavu. Noge su mu prekrivene teškom draperijom, a u desnoj ruci je knjiga koju Vuk drži naslonjenu na koleno. Dinamika je naglašena blago rotiranim pokretom glave. Sličnu skulpturalnu formu sedeće figure, Jovanović je već ranije primenio na konceptu skulpture Guslara, izvedene za spomenik Kosovskim junacima u Kruševcu, iz 1904. godine. Sama predstava je reinterpretacija klasičnog renesansnog motiva, odnosno prikaza Mikelandjelovog Mojsija iz crkve SanPietroinVincoli u Rimu.
Spomenik Vuku Karadžiću pripada grupi reprezentativnih i monumentalnih javnih spomenika podignutih zaslužnim ličnostima srpskog naroda. Iako izveden tokom poznog perioda umetnikovog opusa, spomenik nosi sve kvalitete njegovog autorskog izraza. Zbog svojih kulturno-istorijskih vrednosti Spomenik je utvrdjen za kulturno dobro Rešenjem Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda iz 1965. godine.
Spomenik Vuku Stefanoviću Karadžiću 1961. i 1966. godine
