Yearly Archives: 2012

Beograd

Celina „Stari Beograd“ čini prostor čije su granice ulice Dunavska, Cvijićeva, Takovska, Draže Pavlovića, Starine Novaka, 27. marta, Ruzveltova, Dalmatinska, Laze Dokića, Vojvode Brane, Djuke Danić, Bulevar kralja Aleksandra, Golsvoritijeva, Baba Višnjina, Katanićeva, Krušedolska, Bulevar JA, Franše d`Eperea, obala Save, obala Dunava, Tadeuša Košćuška do Dunavske ulice.

Ovaj prostor svedoči o kontinuitetu postojanja urbanog naselja od rimskog perioda do danas. Većina sačuvanih objekata na ovom prostoru nastajala je od sredine 19. veka, tako da je vreme gradnje odredilo i njihove stilske karakterisike.

Medju autorima projekata za ove objekte nalaze se i najznačajnija imena beogradske i srpske arhitekture.

Na ovom prostoru, koji je sačuvao uloga gradskog centra, skoncentrisane su sve značajnije institucije, od crkvenog i prosvetnog sedišta, preko upravnih, kulturnih i javnih objekata do trgovine i zanatstva.

Kumodraž

Crkva Sv. Trojice u Kumodražu sagradjena je 1924, prema projektu arhitekata Pere Popovića i Žarka Tatića.

Ugledanje na tradiciju srpske srednjovekovne arhitekture ogleda se u rešenosti unutrašnjeg prostora crkve po uzoru na spomenike raške škole, dok su fasade i dekorativni elementi rešeni u stilu moravske škole.

Crkva je koncipirana kao jednobrodna gradjevina sa spolja petostranom oltarskom apsidom, kubetom nad centralnim travejem naosa i visokim zvonikom nad pripratom

Nemenikuće

Crkva Sv. Apostola Petra i Pavla sagradjena je 1864, na mestu starije sakralne gradjevine. Koncipirana je kao jednobrodna gradjevina zasvedena poluobličastim svodom, sa polukružnom oltarskom apsidom na istoku i pripratom i visokim zvonikom na zapadu.

Nad centralnim travejem naosa uzdiže se šestostrano kube, a od oltarskog prostora odvaja ga neoklasicistički oblikovan ikonostas.

Crkva je izvedena u tradiciji raške škole srpske srednjovekovne arhitekture, sa primenom romansko-gotskih stilskih elemenata.

Gospodar Jovanova 45, Beograd

Kuća knjižara Marka Markovića podignuta je 1904. prema projektu arhitekte Jelisavete Načić kao prizemni stambeni objekat, karakterističan za gradjansku arhitekturu Beograda sa početka 20. veka.

Akademski oblikovane fasade kuće oživljavaju plitki pilastri i bogata renesansna dekorativna plastika u vidu trougaonih zabata nad prozorskim otvorima.

Trg JNA 10, Zemun

Zgrada vodne zajednice podignuta je 1908. za potrebe Zadruge za isušivanje jugoistočnog Srema.

U vreme podizanja zgrada je bila jedna od reprezentativnijih gradjevina Starog jezgra Zemuna

Upravni sadržaj zgrade istaknut je naglašenim masama arhitektonske kompozicije, dok su fasade oživljene primenom secesijskih dekorativnih elememenata.

Prvobitne radove na objektu izvodili su gradjevinari Franja Jenč i Josip Katančić

Nemanjina 6, Zemun

Zgrada Poljoprivredog fakulteta podignuta je 1932. prema projektu arhitekte Gojka Tadića.

Smeštena je na prostoru nekadašnjeg Kontumaca, čineći sadržajno i arhitektonski jedinstvenu celinu sa starijim školskim objektom.

Koncipirana je kao reprezentativni objekat, oblikovan u duhu akademizma. Osim po svojim arhitektonskim i urbanističkim vrednostima, zgrada je značajna kao svedočanstvo razvoja visokog školstva u Zemunu.

Sonje Marinković 4, Zemun

Reprezentativni stambeni objekat podignut je 1911. za porodicu Binder, prema projektu inženjera Franje Jenča.

Svojim razvijenim osnovama kuća pripada tipu gradske vile višeg stambenog standarda, koja predstavlja jedinstveni primer u arhitekturi Starog jezgra Zemuna.

U kompoziciji kuće izdvajaju se dva bočna rizalita i uvučeni srednji deo sa lodjom u prizemlju i balkonom na spratu.

Plastični ukras na fasadama i balkonska ograda od kovanog gvoždja predstavljaju tipičan secesijski dekorativni repertoar.

Vasilija Vasilijevića 10, Zemun

Kafana „Beli medved“ jedini je sačuvani primer tzv. balkanske arhitekture u Starom jezgru Zemuna.

Na najstarijim planovima Zemuna obeležena je nazivom „Zartaken“, a u literaturi se pominje kao mesto u kojem je 1717. odseo Evgenije Savojski.

Gradjena je u bondruku kao objekat dvojne namene sa stanovima na spratu i kafanom „Beli medved“ u prizemlju.

Ruzveltova ulica, Beograd

Jevrejsko groblje je smešteno neposredno uz Groblje oslobodilaca Beograda 1944. godine.

Pored spomenika jevrejskim žrtvama 1912-1919, najznačajniji je spomenik jevrejskim žrtvama fašizma stradalim u Drugom svetskom ratu.

Ovaj spomenik je podignut 1952. na kraju glavne aleje Jevrejskog groblja, prema nacrtu arhitekte Bogdana Bogdanovića.

Kej oslobodjenja 8, Zemun

Zgrada Kapetanije podignuta je 1908. kao parobrodarska putnička stanica prema projektu bečkog arhitekte Remela.

Zamišljena je kao paviljon sa dva dugačka krila i arkadama prema obali. S obzirom da starije zgrade zemunskog brodskog ureda nisu sačuvane, Kapetanija predstavlja svedočanstvo istorijske uloge Zemuna u rečnom saobraćaju.

Od osamdesetih godina 20. veka u ovoj zgradi je smeštena likovna galerija „Stara kapetanija“, sedište Društva likovnih i primenjenih umetnika Zemuna.