Početkom 20. veka Beograd je imao svega nekoliko bolnica koje su osnovane prema Zakonu o podizanju i ustrojstvu bolnica iz 1865. godine, a najveća od njih bila je Varoška bolnica na Paliluli koja je 1881. godine postala Opšta državna bolnica. Medjutim, iako najveća, vrlo brzo se suočila sa problemima smeštajnog kapaciteta i bolesnika i bolničkih službi. Iz tih razloga, 1900. godine odlučeno je da se na prostoru Zapadnog Vračara (današnji Savski venac), uz već postojeći krug Bolnice za duševne bolesti u Doktorovoj kuli, formira bolnički kompleks koji bi ispunjavao tadašnje zdravstvene standarde i potrebe. Zapadni Vračar je sve do početka 20. veka bio periferija grada, sa veoma povoljnim mikroklimatskim i higijenskim uslovima zbog čega je bio dobar izbor za izgradnju bolnica. Prema urbanističkoj politici deo Zapadnog Vračara izmedju ulice Miloša Pocerca, ulice Franša D`Eperea i Bulevara Oslobodjenja postaje prvi namenski organizovani bolnički krug u Beogradu.
Primenjen je paviljonski bolnički sistem izgradnje kakav je dugo bio dominantan u čitavaj Evropi. Odvojene zgrade za smeštaj i lečenje obolelih smatrane su najboljom zaštitom od širenja intrahospitalnih infekcija, a pažnja je poklanjana i neposrednom okruženju sa uredjenim zelenim površinama, stazama sa drvoredima i klupama kako bi omogućili lečenje bolesnika na suncu i čistom vazduhu. Septembra 1900. godine početa je gradnja prvih paviljona. Povodom rodjendana kraljice Drage Obrenović, naziv Opšta državna bolnica na Zapadnom Vračaru, podignuta kraljevskim ukazom, promenjen je u “Bolnicu Kraljice Drage”. Medjutim, posle Majskog prevrata 1903. godine taj naziv se zadržao samo za do tada jedini izgradjeni paviljon „Ženska bolnica Kraljice Drage“ u kojoj se nalazilo Odeljenje ginekologije i škola za babice, posle čega je vraćen u upotrebu prvobitni naziv. Ovaj objekat je sačuvan i nalazi se na uglu Višegradske i Resavske ulice u kojoj je posle Drugog svetskog rata bila Druga hirurška klinika, a danas Klinika za kardiovaskularne bolesti Kliničkog centra Srbije.
Kompleks Opšte državne bolnice projektovao je arhitekta Milan Antonović u stilu neorenesanse i obuhvatao je nekoliko zgrada paviljonskog tipa izgradjenih od 1901. do 1907. godine, i to: pet paviljona Hirurškog odeljenja, jedan Paviljon za dečije zarazne bolesti i jedna zgrada za Prosekturu. Svi paviljoni oblikovani su istovetno. Iz ekonomskih i krajnje funkcionalnih razloga u oblikovanju se težilo skromnosti i racionalnosti. Reč je o primeni svedene estetičnosti istorijskog stila. Pored ovih bolničkih objekata u krugu su se nalazili stan upravnika Opšte državne bolnice sa apotekom, električna centrala, i kuhinja sa perionicom. Prva žena arhitekta u Srbiji Jelisaveta Načić, projektovala je Paviljon za tuberkulozne bolesnike koji je podigla Beogradska opština, izgradjen od 1910. do 1912. godine. Zgrada je bombardovana u Prvom svetskom ratu, a nakon rata adaptirana u Zavod za Histologiju i fiziologiju po projektu arhitekte Svetozara Jovanovića. Tokom Drugog svetskog rata objekat je ponovo pogodjen bombama i nakon rata je zadržao istu osnovu ali stilski u potpunosti izmenjen.
Po osnivanju Medicinskog fakulteta u Beogradu 1920. godine pristupilo se izgradnji Univerzitetskih klinika i instituta u okviru Opšte državne bolnice i njenoj neposrednoj blizini. Naime, na zapadnoj strani Opšte državne bolnice bio je pojas zelenila, na istočnoj strani slobodan prostor na kome su izgradjeni objekti Medicinskog fakulteta (Anatomski institut, Institut za patologiju, Interna klinika i dr). Na severnoj strani je takodje bio slobodan prostor na kojem je 1908. godine završena izgradnja kompleksa Vojne bolnice koji je od Opšte državne bolnice bio odvojen putem i ogradom. Kako se vremenom vojna i civilna funkcija Vojne bolnice sve više mešala tako je i ograda uklonjena.
Poseban kompleks pod nazivom Zarazna bolnica Ministarstva narodnog zdravlja današnja Infektivna klinika sagradjena je 1926. godine na padini Zapadnog Vračara ka auto-putu. Postepenim širenjem Opšte državne bolnice i Vojne bolnice narednih decenija, zajedno sa ostalim novoformiranim bolnicama ovaj prostor postaje okosnica formiranja jedinstvenog Kliničko-bolničkog centra u Srbiji koji zbog svojih kulturno istorijskih i arhitektonsko urbanističkih vrednosti danas ima status prethodne zaštite pod nazivom „Kompleks državne bolnice“.
Fotografije su iz kolekcije Miloša Jurišića.
