Novi dvor, gradjen kao nova rezidencija dinastije Karadjordjević i poslednje podignuto zdanje dvorskog kompleksa na Terazijama, zajedno sa susednom palatom Starog dvora, kojoj ujedno predstavlja arhitektonsko-likovni pandan, i Narodnom skupštinom, čini ansambl najznačajnijih javnih gradjevina Beograda i Srbije.

Prema prvobitnoj zamisli arhitekte Aleksandra Bugarskog iz osamdesetih godina 19. veka, Novi dvor za prestolonaslednika je trebalo da predstavlja jedno krilo ambiciozno zamišljenog dvorskog kompleksa. Prema tom prostornom rešenju centralni deo kompleksa zauzimao bi kraljev dvor, koji je trebalo da bude izgradjen na mestu Starog konaka (nekadašnjeg Simićevog zdanja).

92790163_2891256514251144_9016541886646583296_n

Levo krilo kompleksa činio bi Stari dvor podignut 1884. godine, dok bi desno krilo predstavljalo dvorac prestolonaslednika podignut na mestu na kojem se još od sredine sedme decenije 19. veka nalazio dvorac Mihaila Obrenović.

92989817_2891257550917707_54057940151173120_n

Ideja o izgradnji Novog dvora inicirana je nakon majskih dogadjaja 1903, i rušenja Starog konaka naredne godine, gde se do tada nalazila vladarska rezidencija. Kralj Petar I Karadjordjević, po dolasku na vlast, boravio je u Starom dvoru Obrenovića, koji u prethodnom razdoblju nije korišćen za stanovanje, već za reprezentativne potrebe vladara. Kako je prostor Starog dvora bio nepodesan za stalni boravak kraljevske porodice, nametala se potreba da se rešenje potraži u izgradnji nove rezidencije. Podizanju Novog dvora za prestolonaslednika Aleksandra I Karadjordjevića pristupilo se 1911. godine, prema projektu Stojana Titelbaha (1877-1916), istaknutog srpskog graditelja kao njegovo najznačajnije ostvarenje.

Gradjevina je koncipirana u duhu akademizma i u znatnoj meri se oslanja na arhitekturu Starog dvora iz 1882. godine, sa kojim čini jedinstvenu arhitektonsko-urbanističku i stilsku celinu. Gradjenje dvora prekidano je u toku Balkanskih i Prvog svetskog rata, a zdanje započeto u vreme kralja Petra I, završeno je u vreme vladavine kralja Aleksandra, koji se u njega uselio 1922. godine. Zgrada Novog dvora se sastoji od podruma, suterena i dva sprata, sa kubetom na uglu dveju ulica. Ulične fasade deluju strogo i mirno, dok je glavna fasada, okrenuta ka vrtu, razigranija i otvorenija.

Zgrada je znatno oštećena u toku bombardovanja u Prvom svetskom ratu, u fazi kada još uvek gradjevinski nije bila u potpunosti dovršena. Godine 1918. obnovljena je i dogradjena, pod nadzorom arhitekte Momira Korunovića. Tokom naredne dve godine izvršeni su unutrašnji dekorativni radovi i opremanje enterijera. Do 1934. godine, kada je kralj Aleksandar ubijen u Marselju, Novi dvor je bio zvanična kraljevska rezidencija. Nakon toga, dvor je adaptiran za potrebe Muzeja kneza Pavla. Druga rekonstrukcija izvedena je 1952. godine, po projektu arhitekte Milana Minića. Tada je zgrada proširena prema Starom dvoru, uradjene su nove fasade, novi ulaz i svečana sala.

93166728_2891256894251106_3779368433599119360_o

Zdanje Novog dvora od 1953. godine do danas namenjeno je smeštaju najviših republičkih organa. U njemu se nalazilo Izvršno veće NRS, Skupština NRS, Predsedništvo SRS a najduže je sedište predsednika Republike Srbije. Danas Novi dvor zajedno sa spomeničkim zdanjima koja ga okružuju predstavlja deo jednog od najvrednijih ambijenata istorijskog jezgra Beograda. Zbog svojih istorijskih, kulturoloških, društvenih i arhitektonsko urbanističkih vrednosti utvrdjen je za kulturno dobro 1983.